Rezo sosyal : nouvo zouti mobilizasyon sosyal ak solidarite pou chanjman sosyal la.

Nan lento pòt la.

Jèn angaje nan konbat koripsyon pou yon lòt Ayiti, se anba tèm sa a 26 zyèm edisyon kan nasyonal souverènte alimantè a te reyalize sòti 12 rive 18 dawout 2024 la, nan lokal Sant Nasyonal Fòmasyon Kad Peyizan yo – SANT LAKAY PAPAY. Anviwon 300 jèn fi ak jèn gason sòti nan 4 kwen jewografik peyi d Ayiti ki fè pati òganizasyon pwogresis yo te make prezans yo nan kan an. Pandan jounen 15 dawout 2024 la, Yorline Rose Pharelle ERMINUS pale sou relasyon antre rezo sosyal ak mobilizasyon sosyal.  Makendy Cadet pwodui yon refleksyon sou estrateji itilizasyon rezo sosyal yo.

Relasyon antre rezo sosyal ak mobilizasyon sosyal.

Jodi a, genyen plizyè mouvman sosyal ki eklate nan anpil peyi, tankou : Prentan arab an 2011 ;  “Black lives matter” nan peyi Etazini nan ane 2023, manm òganizasyon sa a t ap mobilize kont atak fatal polisye blan yo sou moun nwa yo. Li sitou denonse konpòtman rasyal, vyolans lapolis ak inegalite rasyal nan sistèm jistis kriminèl Etazini a. Depi aprè lanmò George Floyd an 2020, li se youn nan mouvman ki pi pwisan nan defans dwa nwa yo. Videyo George Floyd ta pral viral sou rezo sosyal yo  kote lemonn antye te  choke sou move aksyon sa a. Plizyè milyon moun te pran lari pou yo eksprime kòlè yo. Yo t ap di aba kont enjistis ak diskriminasyon rasyal ! Gras mobilizasyon sa yo, nan dat 20 avril 2021, Derek Chauvin, ofisye polis ki responsab lanmò George Floyd, te jwenn kondanasyon li. Se yon vèdik esansyèl nan batay mondyal kont rasis la. Plizyè Eta nan peyi Etazini ta  pral chanje teknik arestasyon yo.

Nan peyi Lafrans, jilè jòn yo ki rele aprè vès jòn te genyen yon gwo vizibilite kote manifestan sa yo mete yon mouvman pwotestasyon san estrikti ki te parèt nan mwa oktòb 2018. Mouvman sosyal espontane sa a genyen orijin li nan difizyon – sitou sou rezo sosyal yo – apèl pou manifeste kont ogmantasyon pri gaz otomobil yo,  nan ogmantasyon taks, konsomasyon domestik yo, sitou sou pwodwi enèjetik yo (TICPE). Manifestasyon yo te fèt sitou samdi e plis pase 5 milyon moun te foule beton an.

An Ayiti, yon mouvman sosyal eklate nan ane 2018 sou rezo sosyal yo apati yon eslogan : kot kòb petwo karibe a ? Eslogan te pran nesans sou twitter, menm genyen anpil challenge ki fèt sou rezo sosyal yo sou sa a, ki pral pouse reyalizasyon yon rapò nan komisyon etik ak antikoripsyon nan Sena ayisyen an, sou fason dirijan politik yo te dilapide kòb Petrokaribe a.

Anplis, Kanal la pa p kanpe se yon konkennchenn mouvman solidarite ayisyen k ap viv Ayiti kou aletranje fè pou yo reyalize Kanal Wanament lan. Kanal sa a sèvi sitou pou peyizan yo jwenn dlo nan kad pratik agrikòl yo.  Rezo sosyal jwe yon wòl kapital nan fè pwomosyon pou materyalize kanal sa a. Se siy ki montre platfòm  rezo sosyal yo se youn nan mwayen nou kapab itilize pou nou retounen nan konbit solidarite k ap leve eskanp figi peyi a. Se yon kanal ki konstrui san sipò Leta an Ayiti. Nou konnen Leta an Ayiti genyen  yon relasyon vètikal ak popilasyon an. Se yon nesesite pou n konstrui yon lòt Leta.

Itilizasyon lajenès ki genyen konsyans politik nan zouti rezo sosyal yo jwe yon wòl enpòtan nan denonse ansanm move aksyon ak oryantasyon politik dirijan yo ap pran kont klas travayè ak peyizan yo. Nou konstate Nouvo Teknoloji Enfomasyon ak Kominikasyon an, espesyalman rezo sosyal yo chanje anpil nan abitid kwotidyen sitwayen yo. Li pa yon sekrè pou pèsòn pandan 15  dènye ane sa yo, Facebook, Twitter (Ki vin X konnya), Instagram, Snapchat ak Tiktok, yo vin soumèt nou nouvo kontni nan fason lemonn ap bouje. Popilasyon mondyal la ap evolye epi inove nan fason l ap kominike youn ak lòt.  Jèn yo se kategori sosyal ki plis itilize rezo sosyal yo. Men dwe genyen jèn ki genyen fòmasyon politik ak ideyolojik pou yo kontinye mennen batay la sou teren rezo sosyal yo kont Leta pese souse a ak tout sistèm kapitalis la.

Refleksyon sou rezo sosyal yo.

Rezo sosyal se yon tèm k ap kontinye fè aktyalite. Li genyen plizyè kote li sòti. Nan 1954, John Arundel Barnes te kreye tèm nan. Yon rezo sosyal se yon platfòm sou entènèt kote moun yo kapab konekte, kominike, epi pataje enfòmasyon avèk lòt moun. Rezo sosyal yo genyen divès fòm, tankou : sit entènèt, aplikasyon mobil, oswa sèvis entènèt ki pèmèt itilizatè yo pataje kontni, tankou : mesaj, foto, videyo, lyen ak tout lòt fòm enfòmasyon. Genyen plizyè santèn platfòm medya sosyal nan lemonn jodi a. Pami yo : facebook, Twitter, Instagram, Youtube, Tiktok, WhatsApp ak Telegram, elatriye.

Chak kategori medya sosyal yo sèvi yon bezwen espesifik epi atire diferan kalite itilizatè. Nenpòt se pou rezo pwofesyonèl, pataje kontni kreyatif, kominikasyon enstantane, oswa dekouvri nouvo tandans, genyen yon rezo sosyal ki adapte chak bezwen ak enterè sila yo. Yo genyen menm fonksyon nan chak peyi men sitwayen yo pa fòseman itilize yo menm jan an. Modèl itilizasyon sosyete ayisyen an fè sou rezo sosyal kontribye nan kreye plis move pèsepsyon sosyal sou peyi a. Genyen sitwayen ki abitye itilize l pou yo bay tèt yo jistis nan sal imaj lòt moun pou yon rezon byen detèmine. Lajistis peyi a vrèman fèb, se yon espas pou sitwayen yo jwenn jistis nan fason yo. Anpil akizasyon, denonsiyasyon ak mesaj solidarite souvan fèt nan radyo tradisyonèl yo kont sitwayen dwa yo pase anba pye, swa nan espas travay pwofesyonèl yo, nan lafanmiy ak nan moman bandi legal yo kidnape sitwayen ayisyen yo. Rezo sosyal yo tou, se yon espas sitwayen yo, jounalis konsyan yo ak òganizasyon pwogresis yo itilize pou yo denonse pratik koripsyon k ap fèt nan peyi a, elatriye.

Nan yon rapò pasyèl Dijital report magazine pibliye, nan kòmansman ane 2024 la, genyen plis pase 2 milyon ayisyen sou 12 milyon 964 mil ki konekte nan rezo sosyal yo, li bay  20 % nan popilasyon an ki genyen aksè sou yon rezo sosyal. Selon magazine Ayiti Teknoloji, plis pase 37 % nan popilasyon an se itilizatè entènèt.

Pandan ane 2023 a rive nan kòmansman ane 2024 la, Anpil jèn Ayisyen anrejistre pami pwodiktè kontni nan sit ki plis enpòtan yo, yo patisipe dirèkteman oubyen endirèkteman nan batay pou transfòmasyon ak chanjman sosyal la epi rive kontribye nan tranzisyon sa a ki se nouvo reyalite visyèl ki rele rezo sosyal yo.

Anpil òganizasyon rive entegre yo nan nouvo dinamik jeyopolitik ak planetè dijital sa a. Jodi a, platfòm medya sosyal sèvi kòm yon espas sosyal, ki pèmèt moun yo konekte, pataje, pote revandikasyon sosyal yo ak kominike sou echèl mondyal la. Se yon chanjman ki sòti nan konvèsasyon fizik rive nan konvèsasyon vityèl. Nan sans sa, medya sosyal yo vin tounen yon eleman fondamantal nan lavi sitwayen yo chak jou.

Rekòmandasyon

• Rezo sosyal yo kapab kontribye nan ogmante dimansyon popilarite militan yo, tankou anpil mouvman ki te pran nesans sou rezo sosyal yo (prentan arab an 2011, Jilè jòn an Frans, Kot kòb petrokaribe a an Ayiti. Anpil nouvo leader jèn rive emèje.
• Militan yo kapab itlize rezo sosyal yo pou yo lanse petisyon, transmèt mesaj pou yo mobilize lòt militan ;
• Rezo sosyal yo kapab sèvi zouti sansibilizasyon kote tout yon kominote ap mete plis presyon sou otorite politik yo ;
• Nou kapab kreye yon kominote sou rezo sosyal  yo pou nou kapab genyen pwòp oditwa nou ;
• Nou kapab mete yon espas sou rezo sosyal  yo, pou  nouvo sitwayen ki vle angaje yo nan chanjman sosyal la ;
• Fè mesaj òganizasyon yo pase ;
• Lanse GofundMe pou n ankouraje travay oswa pwojè òganizasyon pwogresis yo ;
• Ankouraje jèn yo pou yo antre nan òganizasyon, se yon fason pou yo òganize yo ;
• Fè pwomosyon pou aktivite sosyal yo, sitou sila a òganizasyon nou yo ap mennen yo ;
• Mouvman sosyal yo oubyen òganizasyon nou yo dwe genyen plis enfliyansè ak pesonaj piblik ;
• Nou dwe kwè nan rezotaj nan sipòte lòt vityèlman ;
• An n goumen pou nou genyen plis jèn ki enfliyan  k ap pote revandikasyon ak mesaj òganizasyon yo  sou rezo sosyal yo, an n kòmanse fè pwomosyon pou òganizasyon sosyal yo ;
• Nou ankouraj chak jèn genyen yon paj pwofesyonèl sou platfòm rezo sosyal yo.